Logo Bài Thuốc Quý

Tác dụng của sữa tươi

17/08/2020 · Sức khỏe
Sữa tươi là nguồn cung cấp dinh dưỡng dồi dào cho sức khỏe. Sữa gần như là thức uống không thể thiếu của các bé. Vậy bạn đã biết tác dụng của việc uống sữa đối với sức khỏe chưa? Không phải cứ uống nhiều sữa là tốt, uống sữa cùng cần phải đúng cách nhé.

Sữa tươi

Sữa tươi là các loại sữa động vật (bò sữa, dê, cừu...) ở dạng nguyên liệu thô, dạng nước, chưa qua chế biến hoặc chỉ mới qua sơ chế và chưa được tiệt trùng hay khử trùng triệt để bởi các thiết bị xử lý nhiệt vi lọc, sữa tươi được bảo quản và vận chuyển trong điều kiện lạnh trước và trong khi sử dụng. Loại sữa tươi thông dụng nhất là sữa bò tươi do tính phổ biến của sản lượng sữa bò. Sữa tươi chưa bao giờ vượt quá nhiệt độ là 40 độ C, nghĩa là gần với nhiệt độ cơ thể của con vật. Việc tiêu thụ sữa tươi đã hạn chế ở các đô thị phương Tây, nhất là sau khi người ta có thể khử trùng bằng phương pháp Pasteur trong năm 1864, nhưng ở những vùng nông thôn và đặc biệt là ở các vùng thảo nguyên, đồng cỏ chăn thả hoặc trang trại chăn nuôi bò sữa thì việc tiêu thụ này không hạn chế nhiều lắm. Sữa tươi so với sữa tươi thanh trùng không có lợi điểm gì cả. Nó có thể chứa những vi trùng hại cho sức khỏe và như vậy lan truyền bệnh tật. Số lượng vi trùng trong sữa tươi lệ thuộc vào thực phẩm gia súc, tình trạng sức khỏe của gia súc, kỹ thuật lấy sữa, cũng như vệ sinh trong lúc lấy sữa.

Sữa tươi
Sữa tươi.

Sữa tươi được sản xuất thế nào?

Sữa bò tươi được vắt trực tiếp từ bò thường chứa nhiều vi khuẩn, vì thế các bác sĩ luôn khuyến cáo không nên uống sữa tươi mới vắt mà chưa qua xử lý, nhiều công nghệ xử lý, đóng gói sữa tươi đã ra đời. Bằng những kỹ thuật xử lý khác nhau, sữa nguyên liệu ban đầu sẽ trở thành sữa tươi thanh trùng hay sữa tươi tiệt trùng Sữa tươi tiệt trùng thường được xử lý ở nhiệt độ cao (từ 140 - 143 độ C) trong khoảng thời gian ngắn 3 - 4 giây. cho nên sản phẩm có thể được bảo quản ở nhiệt độ bình thường và thường có thời hạn sử dụng từ 6 tháng đến một năm. Sữa tươi thanh trùng được xử lý ở nhiệt độ thấp hơn (75 độ C) trong khoảng 30 giây, sau đó được làm lạnh đột ngột xuống 4 độ C. Do được xử lý ở nhiệt độ vừa phải nên sữa tươi thanh trùng giữ được hầu như toàn bộ các vitamin, khoáng chất quan trọng có trong sữa nguyên liệu và vẫn đảm bảo được hương vị thơm ngon đặc trưng của sữa bò tươi tự nhiên.

Sản xuất sữa tươi tiệt trùng hay thanh trùng phải qua quy trình chặt chẽ. Ngay sau khi vắt xong, trong vòng một giờ, sữa bò tươi nguyên liệu nhanh chóng được đưa vào hệ thống bảo quản lạnh, sữa tươi được gia nhiệt ở 84-85oC trong 30-40 giây, đủ đảm bảo diệt hầu hết vi khuẩn có hại và được làm lạnh nhanh xuống 1-2oC, được bảo quản liên tục ở 2-6oC để sử dụng trực tiếp trong 7-10 ngày. Sữa tươi thanh trùng phải được bảo quản ở 2-6oC liên tục nhằm khống chế vi khuẩn phát triển và sử dụng trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu muốn uống sữa tươi nóng cũng đơn giản, chỉ cần cho vào làm nóng ở 400C là có thể uống được.

Tác dụng của sữa tươi đối với sức khỏe

1. Giúp xương và răng chắc khỏe

Lợi ích đầu tiên của việc uống sữa thường xuyên chính là duy trì sự chắc khỏe cho xương và răng. Trong sữa tươi có chứa một lượng canxi dồi dào, cùng với các vitamin và chất dinh dưỡng như vitamin D, vitamin K, phốt pho, magie… giúp hấp thu canxi tốt hơn. Đặc biệt khi chúng ta trưởng thành và già đi, việc uống sữa thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ loãng xương, viêm khớp.

2. Bảo vệ tim mạch

Khoa học đã chứng minh sữa vắt từ những chú bò ăn cỏ có lượng axit béo omega 3 rất cao. Đây là chất béo lành mạnh giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các chứng bệnh liên quan đến tim mạch. Không những thế, trong sữa bò có chứa nhiều kali, giúp tăng cường giãn mạch và giảm huyết áp. Theo cuốn sách “Thực phẩm chữa bệnh”, sữa bò còn có số lượng hợp lý của axit liboleic liên hợp (CLA), giúp giảm cholesterol và ngăn ngừa xơ cứng động mạch. Các nhà nghiên cứu của Đại học Harvard (Mỹ) và Đại học Wageningen (Hà Lan) khẳng định, uống 3 ly sữa tươi mỗi ngày sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch đến 18%. 

3. Ngăn ngừa ung thư

Nghiên cứu chỉ ra rằng sử dụng sữa bò tươi nguyên chất có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư. Bởi trong sữa tươi có chứa các hợp chất chống oxy hóa như vitamin E, Selen và kẽm có khả năng “thần kỳ” là tìm ra các tế bào có thể gây đột biến. Trong khi đó, vitamin D có khả năng điều hòa sự tăng trưởng của tế bào, từ đó giúp giảm nguy cơ ung thư. Cùng với hàm lượng vitamin B và khoáng chất thiết yếu cao, sữa bò tươi giúp cho quá trình trao đổi chất của cơ thể hoạt động trơn tru hơn.

4. Hỗ trợ giảm cân

Nếu bạn đói nhưng lại sợ tăng cân, sữa tươi sẽ là sự lựa chọn đúng đắn. Sở hữu hàm lượng protein cao nhưng lượng calo lại thấp, sữa tươi sẽ tạo cho chúng ta cảm giác no bụng. Không chỉ vậy, lượng canxi và vitamin D trong sữa sẽ giúp cơ thể đốt cháy calo bằng cách tăng sự trao đổi chất, chuyển hóa chất béo. Vì vậy, sữa tươi được mệnh danh là “bạn đồng hành tốt nhất” của những phụ nữ muốn giảm cân hay chỉ đơn giản là giữ gìn vóc dáng. 

5. Tăng trưởng và phát triển

Như chúng ta đã biết, protein là thành phần quan trọng, đóng vai trò then chốt trong hầu hết các quá trình sinh học của cơ thể. Tuy nhiên, có nhiều loại protein khác nhau. Sữa bò tươi nguyên chất lại chứa các protein ở dạng “hoàn chỉnh”, tức là chúng trực tiếp mang lại lợi ích cho cơ thể con người trong quá trình sản xuất năng lượng cũng như tăng trưởng và phát triển. Đó cũng là lý do vì sao trẻ em cần được uống sữa tươi thường xuyên. Bởi thức uống bổ dưỡng từ tự nhiên này đóng góp rất lớn cho quá trình tăng trưởng và phát triển, cả về thể chất và trí tuệ của trẻ. Nghiên cứu đã khẳng định protein trong sữa đồng hóa vào cơ thể nhanh và hiệu quả hơn nhiều lần so với protein trong thịt.

6. Làm đẹp da

Sữa bò tươi còn có một công dụng tuyệt vời nữa là cải thiện sự trẻ trung của làn da. Trong sữa bò tươi chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin E hay beta-carotene, vừa giúp kháng viêm lại vừa có khả năng dưỡng ẩm cho da. Ngoài việc uống sữa tươi mỗi ngày, phụ nữ có thể sử dụng sữa tươi để rửa mặt hay đắp mặt nạ hàng tuần.

7. Hỗ trợ cơ bắp

Không chỉ đàn ông, phụ nữ ngày càng quan tâm đến vấn đề luyện tập thể dục để làm đẹp vóc dáng. Đặc biệt khi gần đây với trào lưu “khoe” các đường cắt cơ trên cơ thể thì phụ nữ lại càng chú ý hơn đến việc tập luyện để bắt kịp xu hướng. Bên cạnh việc thể dục thẩm mỹ, họ còn quan tâm đến các loại thực phẩm nạp vào cơ thể, thực phẩm nào là phù hợp cho chế độ luyện tập giúp duy trì và phát triển lượng cơ. Theo lời khuyên đến từ chuyên gia Allen, người có kinh nghiệm trong công việc rèn luyện thể hình: “Sữa giúp phát triển cơ bắp nhờ sự chuyển hóa từ tinh bột thành đạm. Do vậy, sữa là một sự lựa chọn tuyệt vời sau mỗi lần luyện tập.” Tiếp lời các chuyên gia, sữa giàu axit amin và những chất đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng cơ, đồng thời giúp phục hồi và cải thiện cơ bắp sau quá trình luyện tập mệt mỏi.

8. Chống lại bệnh tật

Sữa với tác dụng cung cấp dưỡng chất, hỗ trợ chắc xương, giảm cân, duy trì cơ như đã nêu trên thì nguồn năng lượng quý báu này còn giúp cho cả việc ngăn ngừa các loại bệnh tật khác. Nguồn chất béo từ sữa chứa các khoáng chất tốt như vitamin A, K2, omega,.. Việc sử dụng sữa thường xuyên sẽ xây dựng một hàng rào phòng bệnh vững chắc cho cơ thể, tăng cường sức đề kháng để phòng ngừa các bệnh nghiêm trọng như tiểu đường, thậm chí là ung thư hay các vấn đề tim mạch.

9. Chống lão hóa

Khi con người bước qua giai đoạn tuổi trung niên, đối mặt với vấn đề lão hóa là không tránh khỏi. Điều đó đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ bị yếu đi vì không đủ những chất cần thiết, thiếu hụt sức đề kháng là mầm móng để các loại bệnh xuất hiện. Ở giai đoạn tuổi này, vấn đề về xương khớp là mối quan tâm hàng đầu. Độ rắn chắc của xương sẽ tỉ lệ nghịch với tuổi tác. Xương cần được cung cấp khoáng chất hỗ trợ cho xương chắc khỏe như vitamin D, magie và canxi. Sự kết hợp tuyệt vời của các loại khoáng chất này trong sữa giúp tăng cường sự chắc khỏe của xương. Đặc biệt đối với phụ nữ, khi đã trải qua quá trình mang thai, cơ thể phải chịu nhiều áp lực đè nặng lên các phần xương khớp, dẫn đến khi về già dễ xuất hiện cái tình trạng đau lưng, mỏi gối. Và để đề phòng sự nghiêm trọng của loại bệnh này thì uống sữa mỗi ngày sẽ là một phương pháp hiệu quả.

10. Cung cấp nhiều dinh dưỡng nhưng ít calo

Khoa học đã chứng minh sữa là loại thực phẩm bổ sung nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Do vậy, từ khi còn nhỏ chúng ta đã được làm quen với sữa để đáp ứng nhu cầu bổ sung dưỡng chất cho sự phát triển. Tùy thuộc vào mỗi giai đoạn khác nhau mà cơ thể cần được đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, từ đó dẫn đến việc xuất hiện nhiều loại sữa phù hợp đối với từng giai đoạn độ tuổi. Như bạn đã biết, trong sữa chứa nhiều loại chất dinh dưỡng như đạm, chất béo, vitamin và các loại khoáng chất khác. Nhưng không vì chứa nhiều thành phần dinh dưỡng mà khi uống sữa thì chúng ta cũng sẽ hấp thụ nhiều calories vào cơ thể đâu. Thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ cùng một lượng sữa và thịt định mức thì sữa nạp vào ít calo hơn nhưng được nhiều dưỡng chất hơn.

11. Giúp ngủ ngon hơn

Giúp giấc ngủ ngon, sâu hơn Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng khó ngủ, mất ngủ, ngủ không được sâu giấc và rất lẹ tỉnh thì một ly sữa tươi không đường trước khi đi ngủ sẽ là vị cứu tinh tuyệt vời. Thành phần axit amin Trytophan trong sữa tươi sẽ tạo ra các chất kích thích giấc ngủ là serotonin và metatonin sẽ giúp bạn đi vào giấc ngủ nhanh chóng đồng thời giúp bạn ngủ sâu và ngon giấc hơn.

Tác dụng của sữa tươi với bà bầu

1. Bổ sung can-xi cho cơ thể

Thông thường, khi mang thai các mẹ bầu hay bị đau nhức xương khớp nên cần bổ sung hàm lượng canxi nhất định. Phương pháp bổ sung canxi hiệu quả chính là thông qua các loại thực phẩm thiên nhiên đầy đủ dinh dưỡng và thông qua các thực phẩm bổ dưỡng, nhất là sữa. Vì sữa có chứa nhiều can-xi, có thể giúp tăng cường hệ xương khỏe mạnh và đáp ứng đầy đủ các chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể cần để hồi phục và sản sinh năng lượng cho ngày mới.

2. Góp phần phát triển chiều cao cho trẻ sau này

Trong quá trình mang thai nếu mẹ bầu uống sữa tươi không đường đầy đủ sẽ giúp bé tăng trưởng chiều cao tốt bởi việc uống một ly sữa trước khi đi ngủ tương đương với việc trẻ sẽ nhận được khoảng 300g can-xi. Trong khi đó can-xi lại là dưỡng chất có giá trị nhất cho quá trình tăng trưởng của xương phát triển, chúng giúp trẻ ngày một cao lớn và thông minh hơn. 

3. Ngủ ngon hơn

Nếu mẹ bầu uống một ly sữa tươi không đường nóng trước khi ngủ khoảng 2 tiếng sẽ dễ dàng giúp mẹ bầu đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn. Sở dĩ, sữa tươi có tác dụng này vì trong thành phần sữa tươi có Truytophan, một axit amin cần thiết để sản xuất ra các chất kích thích giấc ngủ là Serotonin và melatonin, giúp bạn nhanh chóng đi vào giấc ngủ và điều hòa giấc ngủ được ổn định. 

4. Mẹ bầu không sợ tăng cân

Uống sữa tươi không đường là phương pháp giúp mẹ tăng cân ít mà còn vẫn hấp thụ được chất dinh dưỡng và phát triển tốt được nhiều bà bầu áp dụng hiện nay.

Uống sữa tươi
Sữa rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần phải sử dụng đúng cách mới tốt cho sức khỏe.

Một số nguy cơ khi sử dụng sữa không đúng cách

Mặc dù đem lại rất nhiều lợi ích, tuy nhiên nếu uống quá nhiều sữa tươi lại không tốt bởi chúng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ có hại cho cơ thể như: 

1. Gây dị ứng

Khi uống quá nhiều sữa, sau vài phút hoặc vài giờ bạn có thể gặp phải các triệu chứng dị ứng bao gồm ho, đau bụng, nôn mửa… Một số trường hợp dị ứng sữa có thể gây sốc phản vệ cực kỳ nguy hiểm đe dọa đến tính mạng. 

2. Ảnh hưởng đến xương

Tuy sữa giúp xương chắc khỏe hơn nhưng nếu uống quá nhiều lại làm tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt là ở phụ nữ. 

3. Gây rối loạn tiêu hóa

Nhiều người cơ thể không dung nạp được lactose trong sữa có thể dẫn đến tình trạng đầy hơi, tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn. 

4. Cản trở việc hấp thụ sắt

Uống quá nhiều sữa có thể làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ sắt cũng như giảm hiệu quả của các chất dinh dưỡng trong cơ thể. Đặc biệt ở trẻ em là vấn đề nghiêm trọng bởi nó có thể làm trẻ bị thiếu sắt và thiếu máu. 

5. Làm tăng cân

Uống các loại sữa giàu chất béo sẽ khiến cơ thể có thể thêm nhiều calo dư thừa từ chế độ ăn hàng ngày, từ đó làm bạn bị tăng cân. Do đó để giảm lượng calo tiêu thụ cũng như hạn chế tăng cân nặng, bạn hãy chuyển sang uống sữa gầy thay vì sữa béo. Theo lời khuyên của các chuyên gia, người lớn có thể dùng 200ml sữa tươi /lần, còn trẻ em ít hơn một chút, khoảng 150ml/lần. Bạn nên chia nhỏ lượng sữa ra làm 2 – 3 lần uống trong một ngày để cơ thể có thể hấp thụ một cách tốt nhất.

Uống sữa đúng cách

  • Nhiều người có thói quen uống sữa vào bữa sáng. Tuy nhiên điều này là không nên, đặc biệt lúc bụng đói. Bạn chỉ nên uống sữa sau bữa sáng 1 – 2 tiếng, lúc này trong dạ dày có chất chống lại những chất độc hại của sữa khi bụng đói. 
  • Không nên cho trẻ dưới 1 tuổi uống sữa tươi vì lúc này hệ tiêu hóa của bé còn kém. Uống sữa tươi dễ làm trẻ bị đau bụng, tiêu chảy. 
  • Trong sữa bò và đường có chứa lysine sẽ phản ứng khi nhiệt độ cao làm sản sinh ra chất có hại cho cơ thể. Vì vậy tuyệt đối không cho đường vào lúc sữa đang nóng. Cách làm chính xác là để sữa vừa ấm mới cho đường. 
  • Nên uống sữa trước khi đi ngủ khoảng nửa tiếng sẽ giúp bạn ngủ ngon hơn. 
  • Không đun sôi sữa hay đun quá lâu dưới lửa nhỏ vì sẽ làm mất chất dinh dưỡng trong sữa tươi. 
  • Uống thuốc gần với thời gian uống sữa sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc và gây nguy hại đến cơ thể. Vì vậy tốt nhất trong 1-2 tiếng trước và sau khi uống thuốc bạn không nên uống sữa. 
  • Protein trong sữa khi gặp axit trong các loại trái cây như cam, chanh, kiwi…sẽ dẫn đến phản ứng kết tủa, gây nặng bụng và làm mất tác dụng của protein. Vì vậy, bạn không nên ăn cùng một lúc với sữa tươi mà hãy ăn trước hoặc sau khi uống sữa nửa tiếng.
Thân Thiện